De gemeente beslaat een gebied dat in de loop van de eeuwen is ingepolderd nadat het in de middeleeuwen grotendeels door de zee was verzwolgen. Een deel van de gemeente maakte lange tijd deel uit van de Zuiderzee, de voormalige gemeente Niedorp ligt binnen de Westfriese Omringdijk terwijl Wieringen lang een eiland is geweest. Dit eiland verkreeg tegelijk met Texel in 1432 stadsrechten. Ook in het gebied binnen de Westfriese Omringdijk verkregen verschillende dorpen stadsrechten. Zo kregen de dorpen Barsingerhorn en Haringhuizen samen als stede Barsingerhorn stadsrechten, terwijl de stede Niedorp gevormd werd door de dorpen Nieuwe Niedorp en Oude Niedorp. Winkel verkreeg afzonderlijk een stadsrecht in 1415. Ze maakten deel uit van een hele reeks plattelandssteden in West-Friesland.

Wieringen hield in het begin van de 20e eeuw op te bestaan als eiland door de inpoldering van het Wieringermeer. Vanaf Wieringen verbindt de Afsluitdijk de gemeente met de provincie Friesland. Het gebied van de gemeente Hollands Kroon is van oudsher gericht op land- en- tuinbouw. De bloembollenteelt rond Breezand en het kassengebied Agriport in de Wieringermeerpolder zijn daar eigentijdse voorbeelden van.