Ruïnes van Poilvache in Dinant (Provincie Namen - Ardennen)

De middeleeuwse ruïnes van het kasteel en het versterkte dorp Poilvache bevinden zich op het grondgebied van Évrehailles, een deel van de Belgische gemeente Yvoir, op de rechteroever van de Maas. Vanaf de rotsachtige heuvel waarop de vesting zich bevindt heeft men een goed uitzicht over de vallei van de Maas. De ruïnes zijn van archeologisch belang en worden beschermd als Uitzonderlijk Erfgoed van het Waals Gewest.

Volgens legenden stamt de burcht uit de tijd van Karel de Grote. Zij zou in het begin van de 9e eeuw gebouwd zijn door de Vier Heemskinderen, die zich op een onneembare rots verschanst hadden voor de woede van Karel de Grote. Deze was immers vastbesloten hen te vervolgen, omdat een van hen zijn neef had gedood. Hij belegerde de vesting en stak ze in brand, maar de vier Heemskinderen waren intussen al gevlucht in de Ardense wouden.

De site van Poilvache werd mogelijk al in de eerste eeuwen van onze tijdrekening gebruikt als verschansing tegen invallende barbaren. De vesting bestond zeker al in 1228, toen ze in de archieven opdook onder de poëtische naam chastiau d'émeraude (smaragdkasteel), waarschijnlijk dankzij de diepgroene wouden die het omringden. Met de jaren verkortte de naam tot Méraude, en tenslotte kreeg het (in de tweede helft van de 13e eeuw?) de enigszins bevreemdende naam Poilvache (Koeienhaar). Voor de oorsprong van deze benaming worden volgende hypothesen weerhouden:

- De verovering van het kasteel zou mogelijk geworden zijn door een krijgslist van de inwoners van Dinant: ze hadden zich vermomd onder koeienhuiden en zouden zich op die manier te midden van een kudde levende koeien naar binnen hebben laten smokkelen.

- De naam zou afgeleid zijn van een scheldwoord Pillans-vacca (Veedieven), omdat de bewoners van de burcht regelmatig koeien gingen stelen bij de boeren in de omgeving, die bij het prinsbisdom Luik hoorden

- De weilanden nabij het dorp, waar de boeren hun vee lieten grazen werden vaak door koude wind geteisterd, waardoor de haren van de koeien rechtop gingen staan.