Nieuwjaarsgebruiken - Goede voornemens en gelukswensen
‘Vanaf klokslag twaalf stop ik met roken!’, ‘Het komende jaar ga ik vermageren!’, het zijn uitspraken die je je vriendinnen of familieleden wel eens hoort maken op oudejaarsavond. Misschien heb ook jij al zo’n voornemens gemaakt en jezelf een fitnessabonnement cadeau gedaan. Al van oudsher wordt de jaarwisseling gezien als een moment om goede voornemens te maken. Of er ook aan die voornemens wordt gehouden, dat is een andere zaak.
Gelukswensen Goede voornemens maken we niet alleen voor onszelf, we wensen ook de ander het beste toe. Traditioneel worden in vele landen op oudejaarsavond de laatste tien seconden van het jaar luidop afgeteld. Klokslag twaalf uur wordt dan ‘Gelukkig Nieuwjaar’ geroepen en iedereen die je lief is, krijgt een kus en gelukwensen.
Kerst- en nieuwjaarskaartjes Het versturen van kaartjes met de eindejaarsperiode is ook een aloud gebruik. Het nieuwjaarsgebeuren wordt daarbij aan Kerstmis gelinkt zodat er iets op de kaartjes staat in de trant van: ‘Vrolijk Kerstfeest en een gelukkig Nieuwjaar’. Het is een uitspraak die al eeuwen meegaat en die zelfs op het allereerste kerstkaartje ooit stond. Het eerste kerstkaartje werd halfweg de negentiende eeuw gemaakt door een man die Sir Henry Cole heette. Hij had het te druk om telkens naar al zijn familieleden en vrienden een persoonlijke brief te sturen. Daarom liet hij kaartjes maken. Opvallend was dat op het eerste kaartje geen afbeelding van Christus stond. Er stond een vrolijke familie op die het glas hief en klaar was om een leuke avond tegemoet te gaan. Daarboven stond de uitspraak: ‘Vrolijk Kerstfeest en een gelukkig Nieuwjaar’. Het is geen toeval dat het woordje ‘vrolijk’ tegenwoordig ook de connotatie ‘beschonken’ heeft. Er stonden op het kaartje immers ook kinderen die alcohol dronken.
Nieuwjaarsbrief Vooral in België is het met Nieuwjaar de gewoonte dat kinderen hun moeder, vader, oma en opa en meter en peter de beste wensen overbrengen door een nieuwjaarsbrief voor te lezen. Voor de kinderen naar de kleuterschool gaan, maken de ouders de brief voor het kind. Vanaf de kleuterschool neemt de juf of de meester op school die taak over. De kinderen verbergen de brieven de hele kerstvakantie tot de grote dag. Ze gaan na de feestmaaltijd op een stoel staan en lezen hun brief plechtig voor. Daarna krijgen ze van diegene die in de brief wordt aangesproken, een geschenkje. Een traditionele brief bestaat uit een kaftje met een mooi wintertafereel op. Binnenin zit een gelijnd blad papier waarop de brief geschreven wordt. Dat schrijven gebeurt door het kind zelf. Hoe ouder het kind wordt, hoe langer de brieven dan ook kunnen worden. Het voorlezen van de nieuwjaarsbrief houdt op eens het kind naar de middelbare school gaat.